همانطور که میدانید، سیلندر قسمت استوانهای شکل موتوراست که پیستون درون آن قرار گرفته و با بالا و پایین رفتن، باعث سوخترسانی و احتراق میشود. موتور سیکلت دو سیلندر، انواع مختلفی دارد:
دو سیلندر خطی
موتور دو سیلندر وی شکل
دو سیلندر ال شکل
دو سیلندر تخت
در ادامه به شرح هر یک میپردازیم. ابتدا با موتورهای دو سیلندر خطی شروع میکنیم.
موتور سیکلت دو سیلندر خطی
این موتورها که از آنها به عنوان: straight-twin engine، inline-twin، vertical-twin و parallel twin هم یاد میشود، موتور پیستونی دو سیلندر هستند. سیلندرها در یک خط و در کنار هم در قسمت بالای میل لنگ قرار گرفتهاند. این موتور سیکلتها معمولاً تجربهی سواری خوبی ارائه میدهند. برندهایی مانند: Werner، Triumph، BSA، Ariel و Yamaha و سوزوکی و هوندا از این موتورها بهره بردهاند.
برخلاف موتورهای تخت و وی شکل، موتورهای خطی جمع و جورتر هستند. این موتورها از نظر طراحی بسیار سادهتر هستند و تولیدشان نیز هزینه کمتری دارد. موتورهای دو سیلندر کمی لرزش دارند؛ اما مدلهای محبوبی محسوب میشوند. لرزش آنها میتواند به دلیلی مانند فاصله زمانی نامنظم احتراق در موتورهای میل لنگ ۱۸۰ درجه باشد.
پیکربندی میل لنگ برای موتورهای دو سیلندر خطی معمولاً ۳۶۰ درجه، ۱۸۰ درجه و ۲۷۰ درجه است. یعنی مثلاً در میل لنگ ۳۶۰ درجه، هر دو پیستون همزمان با هم، بالا و پایین میروند. اما فواصل زمانی احتراق بین سیلندرها به این صورت است که وقتی میل لنگ میچرخد، احتراق درون یکی از سیلندرها، اتفاق میافتد و بعد در ادامه چرخش در سیلندر بعد رخ میدهد. این موتورها، میتوانند از یک تک سیستم جرقه برای هر دو سیلندر استفاده کنند.
میل لنگ ۱۸۰ درجه
در میل لنگ ۱۸۰ درجه، یک پیستون بالا و پیستون دیگر پایین میرود. در موتورهای چهار زمانه با این پیکربندی، فواصل زمانی احتراق برابر نیست. احتراق دومین سیلندر با یک فاصله زمانی در پی احتراق اولین سیلندر اتفاق میافتد. این سیستمها نیاز به سیستم جرقه جدا برای هر سیلندر دارند.
میل لنگ ۲۷۰ درجه
در میل لنگ ۲۷۰ درجه هم، یکی از پیستونها در پی چرخش سه چهارمی، پشت سر پیستون دیگر حرکت میکند. این مدل مانند موتور دو سیلندر وی شکل ۹۰ درجه است.
اولین موتورسیکلت دو سیلندر خطی جهان در سال 1894 توسط Hildebrand & Wolfmüller استفاده شد. سیلندرهای این موتور به صورت تخت و رو به جلو قرار گرفته بودند؛ که پیستونها مستقیماً به چرخ عقب با یک میله اتصال لوکوموتیوطور متصل شده بودند.
موتور سیکلت دو سیلندر وی شکل
این موتورهای دو سیلندر از یک میل لنگ اشتراکی بهره میبرند و پیکربندی وی شکل دارد. اگر چه این موتورها بیشتر در موتور سیکلتها به کار میروند، اما در موتورهای صنعتی و خودروهای کوچک نیز کاربرد دارند. اولین موتور دو سیلندر وی شکل، سال 1889 توسط Gottlieb Daimler برای قایق ساخته شد. اولین بار هم این موتور، سال 1903 برای موتور سیکلتهای Eclipse Motor & Cycle Co در انگلستان، Glenn Curtiss در ایالات متحده و NSU Motorenwerke در آلمان استفاده شد.
دو سیلندر وی شکل
بیشتر موتورهای دو سیلندر وی شکل، یک یاتاقان Crankpin دارند که هر دو شاتون آن را به صورت مشترک دارند. شاتونها معمولاً کنار هم به صورت وی شکل قرار میگیرند. مدلهای کروز بیشتر این مدل موتور را دارند.
موتور سیکلت دو سیلندر ال شکل
موتورهای وی شکل دوکاتی، دارای شکل وی متمایل به جلو هستند، بنابراین سیلندر جلویی تقریباً موازی با زمین است به همین دلیل از اصطلاح ال شکل برای این موتورها استفاده میشود. این موتورها، قرارگیری سیلندرشان ال شکل است.
موتور سیکلت دو سیلندر تخت
این موتورسیلکتها، موتور درون سوز دو سیلندر دارند که سیلندرها به صورت افقی و صاف در دو طرف میل لنگ قرار دارند. متداولترین موتورهای دو سیلندر تخت، موتورهای دو سیلندر باکسر هستند که هر دو سیلندر با هم به سمت داخل و خارج حرکت میکنند.
این موتورها اولین بار سال ۱۸۹۶ توسط کارل بنز اختراع شد. هر چند که اولین بار بر روی یک خودرو به کار رفت، ولی استفاده بیشتر این اینجین در موتورسیکلتهاست. این موتورها قدرت زیاد و تعادل بسیار خوبی دارند ولی عرض آنها زیاد است به همین دلیل زاویه را بسیار محدود میکنند. البته این مسئله در خیابان معمولاً مشکلی ایجاد نمیکند.
تفاوت موتور سیکلت تک سیلندر و دو سیلندر
در پایان خوب است به این مسئله اشاره کنیم، همانطور که میدانید، اینجین وظیفه تولید قدرت و گشتاور موتور را دارد. موتورهای تک سیلندر بسیار سبک هستند، به لحاظ هزینهای بهتر هستند و ساخت سادهای دارند. به همین دلیل این موتورها خیلی پرطرفدار هستند.
علاوه بر اینها، سیستم خنک کاری این موتورها به نسبت سادهتر است. اما در مقابل دوام این موتورها پایینتر است و هر چند که ساخت این موتورها سادهتر است اما نیاز به قطعات محکمتری مانند میل لنگ، شاتون و پیستون سنگینتر دارند. موتورهای تک سیلندر هم مانند دو سیلندر لرزش دارند.
در مقایسه با موتور دو سیلندر، موتورتک سیلندر توان کمتری تولید میکند. موتورهای دو سیلندر نیز در مقابل، سیستم نگهداری کمی سختتری دارند و سیستم برقی این موتور تقریباً پیچیدهتر و کمی هم حساس است. موتورهای دو سیلندر معمولاً سیستم خنک کاری مایع دارند که کارآمدتر است.پ
بیمه موتور سیکلت
در بحث مربوط به بیمه شخص ثالث موتور سیکلت، این وسیله نقلیه به چهار دسته تقسیم میشود که هزینه حق بیمه هر دسته با دسته دیگر متفاوت است:
موتور سیکلت تک سیلندر
موتور سیکلت دو سیلندر
موتورسیکلت سه سیلندر و بالاتر
موتور سیکلت سه چرخ
موتور سیکلت برقی
علاوه بر سیلندر، تعداد چرخ موتور سیکلت هم روی حق بیمه آن موثر است. موتور سیکلتهای سه چرخ، حق بیمه بیشتری نسبت به دو چرخ دارند. به طور کلی، هر چه ریسک یک وسیله نقلیه بیشتر باشد، حق بیمه آن هم مبلغ بالاتری است. با این حساب، موتورسیکلتهای مثلاً سه سیلندر، چون تعداد سیلندر بیشتر و قدرت موتور بالاتری دارند، حق بیمه بالاتری نیز نسبت به موتور تک سیلندر مطالبه میکنند.
همانطور که بیمه شخص ثالث خودرو اهمیت زیادی دارد، بیمه موتور نیز بسیار حائز اهمیت میباشد و اجباری است. متأسفانه خیلی به بحث بیمه موتور سیکلت، اهمیت داده نمیشود. در صورتی که حادثه برای هر وسیلهی نقلیهای ممکن است پیش بیاید.